Wzrok jest królem zmysłów. Wyliczono, że ludzie odbierają za jego pomocą ponad 80 proc. informacji z otoczenia.
Jak dbać o wzrok? Co wpływa na jego jakość? Te oraz kilka innych pytań zadaliśmy specjalistce z tej dziedziny
Pani magister inżynier Justynie Nater – optometrysta, optyk okularowy, autorka bloga www.dbajowzrok.pl, Sekretarz Polskiego Towarzystwa Optomerii i Optyki.
Zauważyliśmy, że coraz więcej osób w naszym otoczeniu ma problemy ze wzrokiem. Co ma największy wpływ na pogarszający się wzrok?
Tak naprawdę największy wpływ na nasz wzrok ma styl życia i zaniedbania, których się dopuszczamy. Na co dzień zapominamy o naszych oczach, nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak bardzo narząd wzroku jest w dzisiejszych czasach eksploatowany w związku z ciągłym rozwojem technologii. Negatywny wpływ na zdrowie oczu i prawidłowe widzenie może mieć zarówno długotrwała praca przy komputerze, podczas której nie robimy przerw, przebywanie w klimatyzowanych, czy ogrzewanych pomieszczeniach, w których jest bardzo suche powietrze, ale również niestosowanie się do zaleceń BHP, brak odpowiedniej ochrony oczu na stanowiskach pracy, a także nieprawidłowa dieta, niezdrowy tryb życia oraz brak regularnych badań wzroku, których według wielu badań i statystyk, Polacy po prostu wcale nie wykonują.
Czym najczęściej dziś szkodzimy naszym oczom? Czy zmieniło się coś w porównaniu z pokoleniem naszych rodziców i dziadków?
Szkodzimy im przede wszystkim tym, o czym już przed chwilą wspomniałam, czyli zaniedbaniem. Oczywistym jest, że nie jesteśmy w stanie uniknąć wielu sytuacji, takich jak np. długotrwała praca przy komputerze, czy klimatyzowane pomieszczenia, jeśli pracujemy w biurze po osiem, a nawet więcej godzin dziennie oraz po powrocie do domu. Jednak nawet w takiej sytuacji przy odrobinie chęci, jesteśmy w stanie odciążyć nasz układ wzrokowy. Bardzo często możemy się spotkać ze zdaniem różnych osób, że tak naprawdę zmieniły się tylko nośniki informacji, że przecież dawniej ludzie również pracowali wzrokowo w bliskich odległościach, bo na przykład czytali gazety, a teraz po prostu patrzą w ekran komputera, czy telefonu. Zwróćmy jednak uwagę, że mimo wszystko gazetę, czy książkę w naturalny sposób trzyma się nieco dalej od oczu niż ekran naszego smartfona. Dodatkowo gazeta nie emituje światła niebieskiego, które w nadmiarze może być szkodliwe zarówno dla oczu, jak i dla całego naszego organizmu, a emitują je wszystkie urządzenia elektroniczne. Zmienił się również styl naszego życia, dawniej społeczeństwo mimo wszystko częściej przebywało na świeżym powietrzu, w tej chwili coraz mniejsza ilość dzieci bawi się na podwórkach, ponieważ spędzają one czas na grach komputerowych i nie są zainteresowane aktywnością poza domem.
Jakie są pierwsze niepokojące znaki, że powinnyśmy zbadać wzrok?
Przede wszystkim należy pamiętać o tym, że wzrok trzeba badać regularnie. Do 60 roku życia przynajmniej raz na dwa lata, o ile nie występują żadne inne niepokojące objawy lub lekarz nie zaleci inaczej; po 60 roku życia koniecznie raz do roku. Natomiast na badanie wzroku powinniśmy się niezwłocznie umówić zawsze wtedy, kiedy zauważymy, że jakość naszego widzenia się pogarsza, kiedy podczas pracy wzrokowej boli nas głowa, kiedy pojawią się objawy takie jak pływające przed oczami ciemniejsze plamki lub inne wrażenia wzrokowe, których wcześniej nie było (zamglenia, błyski, kolorowe plamki, pływanie, czy dwojenie obrazu). Również jeśli odczuwamy bóle oczu, jeśli oczy nadmiernie łzawią albo czujemy, że są bardzo wyschnięte i pieką, a także wtedy, kiedy na powiekach i dookoła oczu zauważymy zmiany, czy to w kolorze, czy w strukturze skóry, opuchlizny a nawet wypadające nadmiernie rzęsy.
Jak często wzrok powinien być badany u osób u których do tej pory wada nie została wykryta i u tych, które wadę mają już od dłuższego czasu?
U osób, które nigdy nie miały wykrytej żadnej wady wzroku trudniej jest wyegzekwować regularność wykonywania badań. Bardzo często ze względu na to, że nie noszą one okularów, czy soczewek kontaktowych, nie wiedzą nawet o istniejącej wadzie lub o możliwości bardziej komfortowego widzenia. Co oczywiście nie oznacza również, że na pewno każdy z nas ma wadę wzroku. Jednak w regularnym badaniu wzroku nie chodzi jedynie o korekcję wady. Badanie wzroku ma na celu również wyeliminować ryzyko wystąpienia oraz rozwoju chorób oczu, które mogą nie dawać żadnych objawów, dopóki nie będą na etapie trudnym do wyleczenia czy zahamowania rozwoju. To bardzo trudne wytłumaczyć konieczność wykonywania badań osobom, które nigdy nie miały problemów ze wzrokiem. Z reguły panuje przekonanie, że problemy wzrokowe dotyczą jedynie pogorszonej jakości widzenia i jeśli nic takiego nam nie dolega, a widzenie nie zmienia się, to nie ma potrzeby udania się na badanie wzroku. Nic bardziej mylnego. Dlatego zarówno osoby, które noszą korekcję okularową, czy soczewkową, jak i te, które nigdy wady nie miały i nie mają, powinny regularnie badać oczy. Rutynowe kontrolne badania warto wykonywać raz w roku, a minimalnie raz na dwa lata.
Jakie konsekwencje niesie za sobą zaniechanie wizyty u specjalisty z tej dziedziny?
Wiele chorób oczu nie daje żadnych objawów. Niestety nieleczone, nierozpoznane w odpowiednim momencie mogą spowodować nieodwracalne zmiany, ograniczenie pola widzenia, ubytki w polu widzenia, a nawet całkowitą jego utratę. Jeśli chodzi o wady wzroku, panuje mit, że lepiej nie stosować korekcji okularami czy soczewkami, ponieważ nieskorygowane oczy pracują, a te skorygowane rozleniwiają się. Ten mit dotyczy również niepełnej korekcji wady. Nie jest to jednak prawda. Nieskorygowana lub nie w pełni skorygowana wada wzroku może prowadzić do jej pogłębiania oraz wywoływać brak komfortu widzenia, a także poważne problemy z widzeniem obuocznym.
Współpracujemy z firmami o wielu profilach i sami zauważyliśmy, że z roku na rok liczba osób noszących okulary zwiększa się. Czy rodzaj wykonywanej pracy ma wpływ na wzrok?
Niestety w dzisiejszych czasach przeprowadza się coraz więcej badań, których wyniki dowodzą, że w związku z coraz dłuższą pracą wzrokową w bliskich odległościach zaczynamy mieć do czynienia dosłownie z „epidemią krótkowzroczności”. Coraz więcej dzieci wymaga korekcji okularowej. Specjaliści i lekarze biją na alarm, konieczna jest interwencja rodziców, którzy powinni zapewnić dziecku zdrowy tryb życia i możliwie ograniczyć jego wpatrywanie się w ekrany urządzeń elektronicznych. U osób dorosłych pracujących wiele godzin przy komputerze pojawiają się problemy z widzeniem obuocznym, z akomodacją, odpowiedzialną za zmiany ostrości widzenia przy przenoszeniu wzroku z dali do bliży i odwrotnie. Ogólnie rzecz biorąc sytuacja z roku na rok jest coraz trudniejsza, a świadomość wielu osób wciąż zbyt mała. Dlatego tak ważna jest edukacja w tym kierunku.
Chcąc zapewnić największy poziom bezpieczeństwa, zminimalizować zagrożenia dla narządu wzroku jak również stawiając na podniesienie kultury w pracy, dbamy aby każda firma z którą współpracujemy posiadała produkty najwyższej jakości w tym środki ochrony indywidualnej dla oczu.
Czy praca w warunkach mało sterylnych, zapylonych wpływa na jakość widzenia ?
Oczywiście. W miejscach zapylonych, podczas pracy, która daje zagrożenie dostania się czegokolwiek do oczu, czy będzie to pył, brud, kurz, czy większe elementy, które mogą wręcz wbić się w przednią powierzchnię oka, okulary ochronne są absolutnie wymagane. Bardzo często jednak sami pracodawcy nie dbają o bezpieczeństwo pracowników, nie zdając sobie sprawy z konsekwencji swoich działań. Jeśli mogę użyć osobistego przykładu, niedawno mieliśmy remont mieszkania. Kiedy spytałam pracowników, czy używają okularów ochronnych, bo całą twarz mieli w białym pyle, odpowiedzieli, że owszem posiadają takie okulary, ale przechowują je w skrzyniach w razie kontroli, ponieważ nie sposób jest stale przecierać okulary z osadzającego się na nich pyłu. Pytanie tylko, czy zdajemy sobie sprawę, że to samo, co osadziłoby się na powierzchni takich okularów, trafia pod ich powieki i na powierzchnię oczu. Takie warunki powodują wysychanie oczu, uszkodzenia przedniej powierzchni oczu – rogówki, spojówki, zaburzenia produkcji i składu filmu łzowego, reakcje alergiczne i mogłabym jeszcze długo wymieniać. Brak okularów ochronnych może skutkować w najgorszym wypadku wbiciem ciała obcego w powierzchnię rogówki i, w zależności od głębokości jego umiejscowienia, może wywołać blizny, które spowodują pogorszenie widzenia na resztę naszego życia.
W takim razie jak powinna wyglądać profilaktyka zdrowia oczu i wzroku zarówno w domu jak i w pracy? Jak możemy zadbać o to na co dzień?
Jeszcze raz powtarzam, że najważniejsze są regularne wizyty u optometrysty i okulisty. A jeśli chodzi o to, jak możemy sami zadbać o nasze oczy, to zależy to oczywiście od rodzaju pracy i miejsca, w którym pracujemy… Jeśli w rodzaju wykonywanej pracy konieczne są okulary ochronne – nie powinniśmy tego bagatelizować. Jeśli pracujemy wiele godzin przy komputerze, przydadzą się okulary z powłoką antyrefleksyjną, która eliminuje szkodliwy nadmiar światła niebieskiego, które wpływa negatywnie nie tylko na wzrok, ale również na nasz rytm dobowy. Podczas pracy przy komputerze, a także długotrwałej pracy do bliży, pamiętajmy, aby robić regularne przerwy. Podczas takiej przerwy oderwijmy wzrok od ekranu i spójrzmy w dal, jeśli możemy – na przykład za okno. Pamiętajmy o mruganiu, ponieważ kiedy skupiamy wzrok na czytanym czy pisanym tekście, mrugamy zdecydowanie rzadziej, a powieki, kiedy mrugają, mają za zadanie rozprowadzać po przedniej powierzchni oka łzy, które jednocześnie ją nawilżają oraz oczyszczają z kurzu, który jest wszechobecny w powietrzu w pomieszczeniu, w którym przebywamy. Jeśli odczuwamy suchość oczu warto zastosować krople nawilżające dostępne w aptekach bez recepty – najlepiej takie bez konserwantów – przy czym trzeba pamiętać, aby nie dzielić się naszą buteleczką kropli z innymi, znajomymi, współpracownikami, a nawet z rodziną oraz aby takich kropli nie stosować rok, dwa lata lub tak długo, aż skończy się płyn, ale wyrzucać po terminie przydatności, zgodnie z zaleceniem ich producenta.
Oczywiście dla oczu ma znaczenie również zdrowy tryb życia, zdrowa dieta. Jeśli palimy papierosy jesteśmy znacznie bardziej narażeni na ryzyko wystąpienia wielu chorób oczu, więc najlepiej zrezygnować z tej „przyjemności” niezdrowej dla całego naszego organizmu.
Nie korzystajmy z urządzeń elektronicznych przez dwie godziny przed pójściem spać, ponieważ światło niebieskie, emitowane przez ich ekrany powoduje ograniczanie wydzielania melatoniny, odpowiedzialnej za zdrowy i głęboki sen oraz pełną regenerację organizmu.
Jeśli jesteśmy użytkownikami soczewek kontaktowych, nie dobierajmy ich na własną rękę, pamiętajmy o prawidłowej higienie, regularnej wymianie – zarówno soczewek, jak i płynów oraz pojemników, w których są przechowywane. Okulary wykonujmy po wykonaniu pełnego badania, w salonie optycznym, w którym pracują wykwalifikowani optycy. Pomogą nam oni wybrać najlepsze dla nas rozwiązania optyczne, dostępne na rynku oraz dopasują najbardziej komfortową i pasującą dla nas oprawę okularową.
Na koniec może dopytam jeszcze czy ma Pani może jakieś wskazówki dotyczące ochrony wzroku w pracy?
Po tym wszystkim o czym już powiedziałam wcześniej, myślę, że jako podsumowanie można po prostu podkreślić – najważniejsze, abyśmy nie zapominali o naszych oczach. Jeśli nie będziemy o nich zapominać to będziemy wiedzieć jak im pomóc. Badajmy regularnie wzrok, pytajmy naszych specjalistów i lekarzy, do których się udajemy, o to, co będzie dla naszych oczu najlepsze. Pamiętajmy również o tym, że po korekcję okularową, czy soczewkową najlepiej udać się do optometrysty na pełne badanie optometryczne, natomiast na badanie wzroku pod kątem jego zdrowia i oceny stanu dna oka do lekarza okulisty. Jednym słowem – dbajmy o wzrok, w końcu mamy tylko jedną parę oczu.
Odpowiedzi na zadane pytania pokazują w sposób oczywisty, że dbanie o wzrok ma ogromny wpływ na wiele aspektów naszego życia. Aby zapewnić najwyższy poziom bezpieczeństwa wzroku w pracy zachęcamy do zapoznania się z szeroką gamą okularów ochronno-korekcyjnych. To co wyróżnia produkty marki Univet to przede wszystkim maksymalna funkcjonalność, wygodne i lekkie oprawki, zgodność z normami bezpieczeństwa, a co więcej można je personalizować pod kątem konkretnych potrzeb. W razie jakichkolwiek pytań, nasi doradcy odpowiedzą na nie wszystkie -> kontakt.
